Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министрлиги

Гендердик укук жана басмырлоого жол бербѳѳ тармагында калыптандыруучу баалоонун натыйжалуу куралдары

Бул бапты окуп-үйрѳнүүнүн натыйжасында силер:

  • укук, гендердик теӊдик жана басмырлоого жол бербѳѳ тармагында негизги компетенттүүлүктѳрүн калыптандырууга түрткү болгон баалоо чен-ѳлчѳмдѳрүн окуучулар менен биргелешип иштеп чыгасыӊар;
  • кесиптик ишмердүүлүктѳ окуучулардын мотивациясын, таанып билүү жана башкалар менен тынчтыкта жашоо үчүн керектүү алардын ѳзүн-ѳзү баалоосуна жѳндѳмдүүлүктѳрүн жогорулатуу үчүн калыптандыруучу баалоонун ар түрдүү түрлѳрүн колдоно аласыӊар.

 Калыптандыруучу баалоо башка баалоонун түрлѳрү сыяктуу эле, чен-өлчөмдөрдү пайдаланууну көздөйт. Чен-өлчөмдөрдү иштеп чыгуу үчүн негиз болуп окуу предметинин ар бир темасы боюнча так жазылган окутуунун натыйжалары эсептелинет.Предметтик стандарттардын сунуштарын жетекчиликке алса болот. Чен-өлчөмдөр мугалим тарабынан даярдалып жана/же окуучулардын катышуусу менен иштелип чыгып/макулдашылышы мүмкүн. Чен-өлчөмдөрдү биргелешип иштеп чыгуу окуучуларда баалоого карата позитивдүү мамилени калыптандырууга мүмкүнчүлүк берет жана натыйжага жетишүүгѳ алардын жоопкерчилигин жогорулатат.


Чен-өлчөмдөрдү биргелешип иштеп чыгуунун болжолдуу процедурасы

 КѲНҮЛ БУРГУЛА! Мындан ары окуучулардын иштерин биргелешип түзгѳн чен-өлчөмдөргө гана ылайык баалоо керек.


Топтук ишти баалоо
 Мүмкүн баарынан татаалы топтук ишти баалоо болуп эсептелет. Бул учурда окуучулар менен байкоо формасын макулдашса болот, ал баалоо процессин ачык-айкын кылууга жардам берет.
№ же топтун аты Милдеттерди бөлүштүрүү жана аткаруу Жүрүм-турум маданияты Мазмунду өздөштүрүү Өз ара жардам берүү жана колдоо Жалпы упай
III
II
I
 Окуучулар менен таблицага киргизген бардык параметрлерди талкуулоо зарыл, анткени алар баалоодо эмнени жетекчиликке ала турганын түшүнүшү зарыл.
Форманы жүктөп алуу

 Топто милдеттерди бөлүштүрүүдө ар бир топтун мүчѳлѳрүнүн күчтүү жактарын эске алуу зарыл: кимдир бирөө жакшы сүрөт тартат, башкасы идеяларды сунуштайт, кимдир бирөөгѳ ѳзүнүн чечимин кабыл алышы үчүн башка бирѳѳнү угуу маанилүү, кимдир бирѳѳ презентация учурунда топтун идеяларын мыкты жеткирип айта алат, башкасы убакытты жана өз ара аракеттенүү эрежелерин карманууларына кѳӊүл бурат (бардыгы кезеги менен сүйлөшөт, эч ким башканын оюн бузбайт, топтун бардык мүчѳлѳрүнүн пикирлери эске алынат, же «кулпу» ролу берилген топтун мүчѳсү аркылуу добуш берүү менен тандоо жүргүзүлѳт).
 Бир эле адам дайыма координатор, эл алдында чыгып сүйлѳѳчү же сүрөтчү боло бербеши керек, ар түрдүү ишмердүүлүктүн тармагында болушунча көбүрөөк тажрыйба алуу үчүн окуучуларга ар кандай ролдордо болууга мүмкүндүк берүү керек. Бул тууралуу окуучулар менен дагы сүйлөшүү керек, кадимки чучукулак тартуу аркылуу ролдорду/милдеттерди бөлүштүрүү ыкмасын сунуштаса болот.
 «Жүрүм-турум маданияты» параметрин талкуулоо менен, тѳмѳнкү билгичтиктерди калыптандыруунун маанисине кѳӊүл буруу керек: активдүү угуу (дене, кыймылы менен, көңүл бурууну кѳрсѳтүү, тактоочу суроолорду берүү, сѳздү бузбоо), башкаларды капа кылбастан өзүнүн оюн сылык билдирүү, тема боюнча сунуштарды берүү, сынды түшүнүүнү жакшыртуу каалоосу катары кабыл алуу, бирок ошол эле учурда адамдарды эмес, маалыматты сындай билүүгѳ, регламентти сактоого үйрѳнүү.
 «Мазмунду өздөштүрүү» параметри топтун бардык катышуучулары өздөштүрүлө турган материалды түшүнгөнүн далилдей турган чен-өлчөмдөрдүн тизмесин камтыйт. Мисалы: иш мугалим берген нускамага ылайык аткарылган; текстин/суроонун башкы мазмунун камтыйт; ушул суроо боюнча топтун пикирин билдирет; тиешелүү кооздолушу бар ж.б. Бул параметр боюнча чен-ѳлчѳмдѳрдүн тизмеси тапшырманын темасынан жана мүнѳзүнѳн кѳз каранды (оозеки кабарлоо, презентация, долбоорду жактоо, постерди, таблицаларды, схемаларды ж.б. сунуштоо).
 «Ѳз ара жардам берүү жана колдоо» параметрин талкуулоодо колдоонун ар кандай түрлѳрү жѳнүндѳ сүйлѳшсѳ болот:эмоционалдык (кээде жылмаюу же кол кысуу эле жеткиликтүү болот), интеллектуалдуу (нускамадагы, тексттеги түшүнүксүз учурларды түшүндүрүү), практикалык (керектүү карандашты табуу, отургучту жылдыруу ж.б.).
 Бир караганда, бул жѳнѳкѳй кеӊештер мааниси аз жана бардыгы үчүн айтпаса деле түшүнүктүү болуп кѳрүнүшү мүмкүн. Бирок, дал ошолор кѳп түрдүүлүк, социалдык инклюзия жана басмырлоого жол бербѳѳ баалуулугун кабыл алууга түрткү болгон жүрүм-турум моделин калыптандырат. Сунушталган формаларды мугалим дагы, окуучулар дагы өз ара жана өзүн өзү баалоо үчүн колдонсо пайдалуу.

Окуучунун өзүн өзү баалоо картасы1
 Ушул картанын негизинде окуучу ѳзѳктүү жана гендердик теңдик жана басмырлоого жол бербѳѳ тармагында негизги компетенттүүлүктөрдү камтуу менен калыптандырууда өзүнүн жетишкендиктерин баалай алат.

Аты ______________________________________

Мѳѳнѳтү _____________ Класс _______

Ишмердүүлүктүн түрү ________________________________

Топто иштөө менен канчалык кѳп жолу төмөнкү аракеттерди жасадың? (Сенин ишке катышуу жана кызматташуу деңгээлиӊди ѳтѳ так чагылдырган сөздү белгиле).

1. Мен маалымат алуу же тактоо үчүн суроолорду бердим эч качан • кээде • көп учурда же тактоо үчүн

2. Мен өз пикирими айттым • эч качан • кээде • көп учурда

3. Менин тобумдагы башка окуучулардын пикирлерин уктум • эч качан • кээде • көп учурда

4. Менин тобумдагы башкалардын пикирлерине комментарий бердим • эч качан • кээде • көп учурда

5. Мен муну кылдат (сылык) айттым • эч качан • кээде • көп учурда

6. Менин тобумдагы башка мүчөлөрдү талкууга катышууга тарттым • эч качан • кээде • көп учурда

7. Мен муну кылдат (сылык) жасадым • эч качан • кээде • көп учурда

8. Менин тобумдун мүчөлөрүнө тапшырманы аткарууга жардам бердим • эч качан • кээде • көп учурда

9. Мен мага тапшырылган ролду аткардым • эч качан • кээде • көп учурда

10. Топто иштѳѳдѳ мага тѳмѳнкүлѳр баарынан жакты: _____________________________________________________________________________________________________________

11. Бул топто иштѳѳнүн эң татаалы тѳмѳнкүлѳр болду: ________________________________________________________________________________________________________________

12. Кийинки топтук иштѳѳгѳ менин максатым: __________________________________________________________________________________________________________

Картаны жүктөп алыңыз

Рефлексивдүү күндөлүк

 Өзүн өзү баалоо - бул өзүнүн ишин өзү баалоо гана эмес, көйгөйлөрдү жана аларды чечүү жолдорун өз алдынча аныктоо. Окуучулар үчүн баалуу рефлексивдүү күндөлүк жүргүзүү болуп саналат, ал ийгиликтүү социализацияга жана инклюзия, теңдик, толеранттуулук баалуулугун калыптандырууга түрткү болгон маанилүү сапаттарды өнүктүрүүнүн ѳздүк траекториясын аныктаганга жардам берет.
Мен кандай сапаттарды/мүнөздү өзүмдө өнүктүргүм келет?
Мен эмнени аткара алам? Мага эмне жетишпейт?
Чечимдер жана жазуулар Аткарылышы жѳнүндѳ белгилөө
Кандай өзгөрүүлөр болуп жатат?
Форманы жүктөп алуу

 Мына ушунтип, калыптандыруучу баалоо билим берүү процессинин курамдык бөлүгү болуу менен, окуучулардын таанып билүү жана башкалар менен тынчтыкта жашоо үчүн компетенттүүлүктөрүн өнүктүрүүгө түрткү болот.
Сѳздүк

Чен-ѳлчѳм - анын негизинде баа берүү жүргѳн белги, бир нерсенин аныктамасы же классификациясы, талкуулоо предметинин так иштелип чыккан мүнѳздѳмѳсү.
Булак: Башталгыч мектептеги калыптандыруучу баалоо. Мугалимдер үчүн прак тикалык колдонмо/ Түзүүчүлѳр: О. И. Дудкина, А. А. Буркитова, Р. Х. Шакиров. – Б.: «Билим», 2012-ж.

Китепкана

Ѳзүбүздү текшеребиз

Тест ѳтүү

3.2 ← Артка
Темага киришүү
Алдыга → Тест